Murphy's Law

De Wet van Murphy

Plannen doe je om op tijd iets af te hebben zonder al te veel stress en om zeker te weten dat je niks vergeet. En om overzicht te houden. En om een rustiger hoofd te houden.

Echter, een planning hoeft niet altijd te slagen.

Er zijn hierover in de loop der tijd wat "wetmatigheden" geformuleerd over dat het fout kan gaan.

De bekendste, uit 1949, is Murphy’s Law en afkomstig van Edward A. Murphy. Geen filosoof of verlicht denker, maar ruimtevaartingenieur. Hij werkte aan een project waarbij een monteur de draden van de meetapparatuur verkeerd om geïnstalleerd had waardoor er geen testresultaten af te lezen waren. Op zich geen ramp.

Het ontlokte hem de uitspraak: “If there are two or more ways to do something, and one of those ways can result in a catastrophe, then someone will do it.”

Wanneer er meer dan één manier is om iets te doen, en een van die manieren zou resulteren in een catastrofe, dan zal iemand het geheid een keer op die manier doen. (Over catastrofes gesproken, kijk vooral eens naar de 4-delige miniserie Chernobyl van HBO. Onthutsend waarheidsgetrouw en een aaneenschakeling van dingen die misgaan ...) 

“If anything can go wrong, it will” Alles was mis kan gaan, zal misgaan. Die uitspraak is niet letterlijk geuit door Murphy, maar is wel een afgeleide van wat hij hierboven zei.

Tijdens een interview met de testpiloot uit het project, John Stapp, werd hem gevraagd waarom er nooit slachtoffers waren gevallen tijdens het testen. Stapp antwoordde dat ze altijd rekening hielden met Murphy’s Law: “Alles dat fout kan gaan, zal ook fout gaan”. Dit is een gevleugelde uitspraak geworden, dus anders dan wat Murphy in werkelijkheid gezegd heeft. Volgens zijn zoon Robert Murphy, is hij niet blij geweest met de manier waarop deze uitspraak van hem een vlucht heeft genomen. 

Murphy is echter niet de eerste geweest met dit soort uitlatingen.

Hieronder een paar voorbeelden.

De uitspraak van de Amerikaanse senator Alfred Holt Colquit in 1877: “Het blijkt zo te zijn dat alles wat er op zee fout kan gaan, vroeg of laat ook inderdaad fout zal gaan.” Dit was in het kader van het ontwerp van schepen waarbij Colquit van mening was dat de machinerie zo eenvoudig mogelijk gehouden moest worden. Dan kon de bemanning in geval van pech op zee altijd nog in staat zijn om deze machinerie te repareren.

Redacteur van het tijdschrift Astounding Science Fiction John W. Campbell bedacht Finagle’s Law (of de Wet van Bedrog) en heeft als toevoeging: “at the worst possible moment”. Dus “If anything can go wrong, it will – at the worst possible moment.”

Nog zo’n leuke uitspraak van Stephen Wright, een Amerikaanse stand-up comedian. “If everything seems to be going well, you have obviously overlooked something.”

Het heeft ook wel iets fatalistisch, Murphy’s Law stelt dat als er iets mis kan gaan, er ook geheid iets mis gaat. Het fatalisme is de leer die aanneemt dat de mens geen enkele invloed heeft op zijn lot. Met fatalistisch denken geloof je dat elke handeling en elke daad in het leven al bepaald is door het lot en op voorhand al vast ligt. Murphy’s Law klinkt als een perfect excuus, alsof we maar tot op bepaalde hoogte controle hebben over wat we kunnen doen.

Externe attributie (ik kon er niks aan doen) is een verdedigingsmechanisme waar we gauw naar neigen. Externe attributie speelt wanneer men oorzaken zoekt buiten de eigen invloedssfeer. Bijvoorbeeld wanneer je zakt voor een examen, de schuld geven aan de leraar, die het niet goed heeft uitgelegd. Of aan de hitte in het lokaal, waardoor je je niet goed kon concentreren.

Daarentegen, en conform de interne attributietheorie, als alles goed gaat, ‘wijt’ je dat natuurlijk aan jou zelf. Dit is mijn prestatie. Als je je examen haalt, dan ligt de oorzaak binnen jouw invloedssfeer, het is aan jou te danken dat het is gelukt. Jij bent degene die goed geleerd heeft, een goede nachtrust heeft genomen en op tijd begonnen is met studeren.

Er zijn nog veel meer wetten of wetmatigheden te vinden op internet. Er is zelfs een murphys-laws website.

Een leuke laatste om mee af te sluiten: Ooit gehoord van de wet van Muphry? Dat is wanneer iemand teksten redigeert en fouten uit die tekst haalt gedoemd is er zelf nieuwe aan toe te voegen.