Veranderen? Waarom zou ik?
Heb jij ook moeite met verandering? Het is heel menselijk om weerstand te voelen als er dingen dreigen te veranderen. De meesten van ons zijn meestal geen groot voorstander van dingen anders doen dan we gewend zijn, ongeacht of het gaat om levensgrote veranderingen of om omgaan met veranderingen op het werk. Het voelt nou eenmaal comfortabeler om dingen te doen zoals je gewend bent. Je weet bijvoorbeeld precies hoe bepaalde systemen werken. Het huidige proces ken je van haver tot gort en je kunt je werk goed uitvoeren op deze manier.
Platgetreden paden omgooien gaat meestal gepaard met weerstand en onzekerheid. (Lees ook De Gewoontecyclus.) En ook met een zekere spanning en onwennigheid. Hoe lang zal het duren om weer te wennen aan een nieuw systeem? Waarom doen we dit?
Meestal voelen we nóg meer weerstand als we niet zelf het initiatief tot de verandering hebben genomen. Het wordt domweg aan je opgelegd om er tijd en energie in te steken. En dat terwijl je niet zeker weet wat het voordeel ervan is. Toch worden veranderingen op het werk meestal via deze route opgelegd.
Waarom voel ik weerstand?
Volgens gedragswetenschapper Ben Tiggelaar - Waarom veranderen zo lastig is ligt het voelen van deze weerstand vooral aan deze 2 dingen:
1. De processen in je brein werken niet mee. Onze hersenen doen het goed op routines. Ze vinden het fijn als jij vaste patronen, die platgetreden paden, herhaalt. Dat kost relatief weinig hersencapaciteit en het resultaat ervan is bekend. Als dingen veranderen, moet je brein nieuwe patronen aanleren. Dat is lastiger, kost tijd en de kans op falen wordt groter. Kortom: je brein is er geen voorstander van als het niet hoeft.
2. Ongemak, verlies en pijn willen we het liefst vermijden. Ook al leren we in de regel meer van ons falen dan van ons slagen, falen doen we liever niet. Als je de weg weet, en je hoeft geen gezichtsverlies te leiden omdat je precies weet hoe iets moet kost dat geen extra energie. Daarom ga je vaak liever niet uit je comfortzone. Verandering geeft meer risico op verlies (bijvoorbeeld van status), ongemakkelijke situaties (als je een fout maakt) of pijn. Daarnaast kunnen bij moeite met veranderingen bepaalde karaktertrekken meespelen. Sommige mensen krijgen er energie van, anderen juist niet.
Anticipeer
Anticipeer? Ja, kijk vooruit. Wat kun je zelf al doen, zodat veranderingen niet rauw op je dak komen vallen. Wees assertief hierin.
Allereerst helpt het als je veranderingen probeert voor te zijn. Hoe je dat doet? Door bijvoorbeeld op de hoogte te blijven van belangrijke ontwikkelingen op jouw vakgebied. Zijn er nieuwe onderzoeken met dito uitkomsten? Is er een manier waarop je al met dat nieuwe systeem kunt oefenen? Kun je iemand vinden die met jou mee wil oefenen?
Of ga regelmatig een gesprek aan met je leidinggevende en vraag naar dingen die eraan zitten te komen. Of draag zelf ideeën aan. Op die manier blijf je beter voorbereid op veranderingen, of beter nog, straks zorg je er zelf voor dat een verandering tot stand komt. Dat maakt de acceptatie ervan een stuk makkelijker.
Blijf communiceren
Je kan natuurlijk je poot stijf houden, je tijd uitzitten of je kop in het zand steken, maar je helpt niemand daar verder mee. Daarom, blijf communiceren.
Constructief blijven communiceren tijdens veranderingen kan een uitdaging zijn. Hier zijn vijf strategieën om dit soepeler te laten verlopen:
1. Ik-vorm
Praat vanuit de Ik-vorm, hou het bij jezelf. Focus op je eigen ervaringen en gevoelens in plaats van algemene uitspraken te doen. Zeg bijvoorbeeld niet "Dit systeem werkt niet" maar "Ik merk dat ik moeite heb om met dit systeem te werken." Zo begin je een gesprek zonder defensieve reacties uit te lokken en moedig je een constructieve benadering aan.
2. Oplossingsgerichtheid
Denk in oplossingen: Probeer toch positief te blijven, ook al voel je weerstand tegen veranderingen, probeer mee te denken. Zoek naar de voordelen van de verandering en stel mogelijke oplossingen voor. Dit helpt om uit de negatieve spiraal te blijven en bevordert een proactieve benadering in plaats van te blijven hangen in zorgen en weerstand. Niet uitstellen, maar doen!
3. LSD
LSD. Ooit van gehoord? Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. Een dialoog is tweerichtingsverkeer. Het is cruciaal om de ander ruimte te geven om te reageren en zijn of haar perspectief te delen. Actief luisteren - waarbij je de ander ononderbroken laat spreken en vervolgens samenvat wat zij hebben gezegd - toont begrip en respect. Dit creëert meer ruimte voor discussie en het vinden van oplossingen.
4. Concrete afspraken
Maak concrete afspraken: Sluit een constructief gesprek af met duidelijke actieplannen. Bespreek mogelijke oplossingen en maak concrete afspraken over hoe problemen aangepakt kunnen worden. Het vastleggen van deze afspraken, liefst met een concreet plan erbij, in een mailtje zorgt er voor dat je later ook iets hebt om op terug te grijpen. Zo hou je de voortgang in de gaten en heb je zwart op wit een overzicht van wat er besproken is en wat er moet gebeuren.
5. Feedback
Vraag om feedback: Sta open voor input van anderen. Actief om feedback vragen aan collega's, leidinggevenden of experts die betrokken zijn bij de verandering, biedt waardevolle inzichten en helpt je beter om te gaan met de nieuwe situatie.
Samenvattend
Deze strategieën bevorderen een effectieve, constructieve communicatie tijdens veranderingen. Door te focussen op persoonlijke ervaringen, oplossingsgericht te denken, actief te luisteren, concrete actieplannen te maken en constructieve feedback te vragen, kun je beter omgaan met veranderingen.
Wil je dit eens proberen? Kan ik je nog ergens mee helpen?
Heb je zelf nog ideeën? Mail mij gerust: siok@tijdenresultaat.nl
