Vol twijfel loop ik door de stad

Ik had na veel wikken en wegen besloten een eau de toilette te gaan kopen. Ik had een winkel gevonden waar ze mijn lievelingsgeur verkochten
en ik had heel lang het label bestudeerd waarop alle ingrediënten stonden opgesomd.

Want behalve dat ik één lievelingsgeur heb, heb ik wel honderd afstotingsgeuren, geuren die ik beslist niet aan mijn lijf wil hebben. Er was alleen nog 1 keus te maken, neem ik de vrouwenvariant of de mannenvariant.

Ik liet ze allebei op mijn polsen spuiten en liep een tijdje te snuffelen. Ik besloot uiteindelijk voor de mannenvariant. Ik betaalde en liep blij en opgelucht (wat kan me nog gebeuren) de winkel uit.

Naarmate ik de rest van mijn boodschappen aan het doen ben lijkt het wel of de geur op mijn pols verandert: hij wordt wel erg mannelijk vind ik. Misschien was de vrouwenvariant toch een betere keus geweest? Keuzestress? Welnee.

Welke kleur hebben de dakpannen?

Bij keuzestress is er meer aan de hand. De definitie van keuzestress is de stress die optreedt omdat je wordt overspoeld door informatie die overwogen moet worden om een goede keus te maken. Soms worden hier nog 3 varianten genoemd:

1. De grote hoeveelheid keuzes (100 vakantiewoningen in Frankrijk),
2. de grote hoeveelheid informatie die je wilt doornemen om een goede keus te maken (aanbieders van vakantiewoningen, landstreek, klimaat, kindvriendelijkheid, stallingsmogelijkheden voor mijn kano, uitzicht, activiteiten in de buurt, cultuur, gewenste inventaris, enzovoort)
3. en de kennis over datgene wat je niet hebt gekozen (misschien was Griekenland wel leuker).

Maar wat er altijd bij komt kijken is het belang van de informatie voor de keuze en voor de kiezer. Zo zal niemand een vakantiewoning uitkiezen op basis van de kleur van de dakpannen.

Keuzestress op het werk

Zoals ik er hierboven over geschreven heb lijkt keuzestress een individueel probleem. Maar dat is het niet, zeker niet op het werk. Daar is het maken van veel keuzes een zaak van goed overleg tussen werknemer en leidinggevende.

Ik bedoel dan niet dat een werknemer bij iedere keuze die zij/hij moet maken om de tafel gaat zitten met de leidinggevende. Ik bedoel dat er een aantal dingen bekend, besproken en afgesproken moet zijn.

Geen persoonlijke aangelegenheid

Keuzes maken op het werk is geen persoonlijke aangelegenheid, maar wordt vaak wel als zodanig ervaren. Dat verhoogt de stress die bij het moeten maken van keuzes kan optreedt. De volgende 4 punten moeten helder zijn wil je als werknemer geen onnodige keuzestress oplopen:

1. Allereerst is het nodig om precies te weten wat je takenpakket is. Tot hoe ver ben je verantwoordelijk en waar ligt de grens van je bevoegdheden? Hier gaat al snel iets mis. Medewerkers voelen zich te vaak verantwoordelijk voor veel meer dan wat er afgesproken is. En als je voor het extra stuk verantwoordelijkheid ook extra werk moet verzetten dan komt je planning in het nauw. Waar het ook op mis gaat is dat medewerkers wel ergens op aangesproken worden, maar er geen bevoegdheden voor hebben gekregen. En dus geen invloed kunnen uitoefenen. Ze zijn niet vrij om eigen keuzes te maken.
2. Ten tweede is het nodig om te weten wat de bijdrage van jouw werk en inzet is aan het geheel. Hoe beter je weet welke radertjes jij draaiend moet houden opdat de hele machinerie soepel blijft lopen, hoe gemakkelijker het is om prioriteiten te stellen, om keuzes te maken. Taken die direct een bijdrage leveren aan de organisatie daar is het gemakkelijker voor te kiezen dan voor taken waarvan je niet goed snapt waarom die in het leven zijn geroepen.
3. Ten derde heb je een doel nodig. Een doel dat concreter is dan de doelstelling van de organisatie waar je werkt. Bijvoorbeeld een jaardoel in de productie of een voortgangsdoel bij kenniswerkers. En soms kan een doel liggen op het gebied van inzet van tijd.
4. En dan als vierde kunnen de verschillende belangen ook een reden zijn voor het maken van bepaalde keuzes. Op het moment dat er tegenstrijdige belangen gediend moeten worden zal de keuze ingewikkelder worden, moet er meer informatie overwogen worden en kan een keuze zelfs betekenen dat belangen van iemand geschaad gaan worden. Je snapt wel hoe de keuzestress hier ontstaat.

Heldere communicatie

Over keuzes moet altijd helder gecommuniceerd worden, vooral als keuzes bepaalde onvoorziene effecten zullen hebben. Communicatie in de eerste plaats met de eigen leidinggevende, over:

• wat kan ik wel en wat kan ik niet waarmaken
• welke kansen moet ik laten liggen (en moet een collega oppakken)
• welke belangen kan ik wel/niet dienen
• welke dilemma’s kom ik tegen en hoe ga ik die  oplossen met welk resultaat

Waar ik het in dit artikel niet over heb, is de stress die je krijgt van het maken van de verkeerde keuzes. Zoals kiezen voor een vluchtklus in plaats van een belangrijke taak. Uitstel, afleiding, e-mail, snelle klusjes, het zijn uiteindelijk allemaal keuzes die stress opleveren omdat je weet dat je geen vorderingen maakt, de echte Taak blijft liggen.

Heb jij ook moeite met het maken van keuzes? Of wil je wat meer tips of advies over jouw aanpak? Laat het ons weten en neem contact met ons op. Of neem een kijkje bij een van onze workshops.

foto © Beata Becla