Herken je dit?

“Ik ben wel op tijd, maar mijn collega is altijd te laat met inleveren en dan sta ik voor schut. Wat kan ik daar aan doen?”, of

“Ik heb nu al meerdere keren aangegeven dat het zo niet langer kan, maar hij trekt zich er niks van aan!”

Als je iets van iemand gedaan wilt krijgen, dan gelden daarvoor enkele wetten van beïnvloedingskunde en van opvoedkunde! Als je kinderen hebt, of een jonge hond, dan weet je dat boos worden in ieder geval weinig uithaalt.

Hieronder volgen 5 tips om van iets van iemand gedaan te krijgen

Tip 1 Belonen

Uit de opvoedkunde weten we dat belonen 60x zo effectief is als straffen. Dat geldt niet alleen voor kinderen, maar voor ons allemaal. Als je niet wilt dat je kind met zijn goede schoentjes door de plassen loopt is het effectiever om hem een compliment te geven als hij zijn laarsjes aantrekt, dan om boos te worden als hij met natte schoenen thuis komt.

Zo werkt het ook in de samenwerking met collega’s. Zeg eens wat vaker “fijn dat je de gegevens op tijd hebt ingeleverd” in plaats van “je bent alweer te laat met die gegevens”.

En zoals je wel weet is een van de grootste klachten op het werk dat er te weinig complimenten worden gegeven. Die verwacht men vooral van een leidinggevende, maar collega’s onderling vergeten het ook vaak.

De reden die meestal daarvoor gegeven wordt is dat men vindt dat je een collega geen compliment hoeft te geven voor iets dat gewoon zijn werk is. “Ja maar het is toch normaal dat je je spullen op tijd aanlevert! Moet ik daar dan een compliment voor geven?” Blijkbaar wel als je iets van een ander gedaan wilt krijgen wat hij tot nu toe niet heeft gedaan.

Met louter complimenten voor iets uitzonderlijks krijg je niet met regelmaat iets van iemand gedaan. Zou jij je daar door laten beïnvloeden?

Tip 2 Herhalen

Je wilt iets van iemand gedaan krijgen dat tot nu toe niet gebeurde. Laten we hetzelfde voorbeeld nemen: je wilt dat de ander zijn gegevens op tijd aanlevert.

Op het moment dat hij (weer eens te laat) zijn gegevens aanlevert zeg je: “Dank je wel, wil je ze de volgende keer op tijd aanleveren?” Niet bestraffend zijn (“Je bent weer eens te laat”) en belonen heeft nu ook geen zin.

Dit zeg je iedere keer zo. Na een paar keer begint de ander de boodschap door te krijgen. Als er dan nog niks verandert in het gedrag van die ander kun je steviger maatregelen nemen.

Waar gebeurd verhaal:


Een secretaresse in mijn cursus vertelde dat haar leidinggevende regelmatig met een spoedopdracht bij haar kwam vlak voordat ze naar huis wilde gaan. Ze baalde er flink van, maar durfde niet te weigeren. We spraken af dat ze iedere keer als het weer gebeurde het volgende zou zeggen: “Als je het de volgende keer een uur eerder brengt, dan kom ik thuis niet in de knel”. Nadat ze nog drie keer deze zin moest herhalen is het nog maar zelden voorgekomen.

Tip 3 De ik-vorm gebruiken

Waar een ander bijna nooit van onder de indruk raakt is van zogeheten jij-bakken of verwijten: “Jij moet je gedrag veranderen”.

Ik heb geleerd dat achter ieder verwijt een onuitgesproken wens zit. En mensen vinden het nou eenmaal gemakkelijker en leuker om een wens in vervulling te doen gaan, dan om gecorrigeerd te worden.

Het (werkzame) tegenovergestelde van een jij-bak of een verwijt is een ik-boodschap of een wens: “Ik zou het fijn vinden om de gegevens op tijd in bezit te hebben”.

Tip 4 Vriendelijk blijven

Als je boos wordt of geërgerd reageert dan zal de ander die emotie wel oppakken, maar niet aan het eigen gedrag koppelen. Het wordt gezien als iets van jou.

Soms gaat de ander daar ook nog over klagen bij derden: “Jee zeg, ik leverde gisteren mijn gegevens in en in plaats van dat zij blij was dat ik ze überhaupt nog inleverde deed ze kortaf en snauwerig”.
Voor iemand die niet beleefd blijft wil men ook niks extra’s doen.

En nu denk je waarschijnlijk: “Iets extra’s!!! het is toch gewoon normaal dat je je gegevens op tijd aanlevert!”
Je moet bedenken dat als te laat aanleveren tot dan toe het normale gedrag was, dat op tijd aanleveren iets extra’s vergt. En dat extra’s wil jij hebben, wil jij van iemand gedaan krijgen.

Je kunt het vergelijken met het geven van een fooi. Dat doe je gemakkelijker bij een ober die vriendelijk en beleefd is dan bij een sikkeneurige ober. Ook al is het eten nog zo lekker en was de wijn precies op temperatuur.

Tip 5 Zeggen welk resultaat je wilt

Een valkuil waar veel mensen in stappen is dat je de ander gaat vertellen wat hij moet doen: eerder beginnen, eens rekening houden met anderen, inzien dat dit niet normaal is enzovoort. De kans is groot dat het ervaren wordt als bemoeienis of als oplossing voor een probleem dat niet bestaat.

Aangezien mensen liever uit zichzelf iets voor een ander doen dan “gestuurd” worden, kun je dus beter aangeven wat je graag wilt, met name welk resultaat je wilt: “Ik wil graag het rapport op tijd aanleveren bij de directie zodat we als afdeling een goede indruk maken”.

En als het allemaal niet helpt, als het nog steeds niet lukt om iets van iemand gedaan te krijgen, laat het dan eens elegant in de soep lopen. Soms moeten mensen nou eenmaal voelen.

Ben je nieuwsgierig geworden en wil je meer weten over hoe je het gedrag van anderen kunt beïnvloeden?

Of wil je delen hoe jij het hebt aangepakt? Laat het ons weten!

Schrijf een reactie in het commentaarveld hieronder.

Of meld je aan voor onze efficiency training.