Nee zeggen: het 3-stappen model

Het 3-stappen model om ‘Nee’ te zeggen op het werk

‘Nee ‘zeggen op mijn werk is iets wat ik heel lang best moeilijk heb gevonden. Ik vond het erg confronterend. Voor degene die iets aan me vroeg, maar ook voor mezelf.

Je herkent het vast wel. Als een van je collega’s of je baas je iets vraagt dan schieten er allerlei dingen door je hoofd waardoor je bijna automatisch ja zegt:

“Och dit kan ik makkelijk er even tussendoor doen”

“Ik wil mijn collega niet laten bengelen, straks heb ik haar nodig, dan wil ik ook graag dat ze ja zegt”

“Als ik ‘nee’ zeg” ben ik niet collegiaal” of sterker “Als ik ‘nee’ zeg vinden ze me niet meer aardig”

“Ik mag mijn baas toch niet teleurstellen!”

“De vorige keer zei ik ook al ‘nee’, ik kan niet aan de gang blijven”

“Laat ik maar ‘ja’ zeggen, dan ben ik van dat gezeur af”

In 3 stappen gemakkelijker ‘nee’ zeggen

Stap 1: Onderzoek je patronen van ‘ja’ zeggen (waar je eigenlijk ‘nee’ had willen zeggen)

Tegen wie, wanneer of waartegen zeg jij ‘ja’ terwijl het beter zou zijn om ‘nee’ te zeggen? Zit er een patroon in?

• Is het een bepaald persoon waar je het moeilijk vindt om ‘nee’ tegen te zeggen?
• Is het werk waar jij goed in bent en wat jij snel wel even tussendoor kunt doen (maar wat niet bij jouw taken hoort)?
• Heb je geen heldere planning van je werk in je agenda waardoor je geneigd bent te denken dat het er nog bij kan?
• Probeert de ander jou te chanteren met woorden als ‘Jij bent oncollegiaal”, “Ik help jou toch ook altijd!”, “Doe eens normaal!”, “Bij jou kan ook nooit wat”.
• Of gaat het om een klusje wat jij heel leuk vindt om te doen. Het is een leuke bijkomstigheid, ook al hoort het niet bij je werk. En daarna word je er steeds vaker voor gevraagd.

Wanneer je je bewust bent van bepaalde patronen, gedachten en overtuigingen wordt het makkelijker ze te doorbreken. Zijn ze echt waar? Kwets ik de ander echt als ik ‘nee’ zeg omdat ik deze taak er niet bij kan nemen?

Het is ook leuk én verrassend om eens te kijken wat de momenten zijn waarop je juist heel gemakkelijk ‘nee’ zegt.

Stap 2: Bewaak je grenzen

Ja dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar weet je wel waar je grens ligt? Hoeveel extra taken of werk kun jij erbij hebben voordat er iets mis gaat?

Wat zijn de kosten van te weinig ‘nee’ zeggen? Anders gezegd, ten koste waarvan zeg jij ‘ja’? Deze kosten zijn altijd:

Tijd:
Je houdt niet genoeg tijd over voor je eigen werk
Je privétijd, overwerk neemt tijd in beslag die je anders voor jezelf of voor je dierbaren had gebruikt

Gezondheid:
Stress omdat je je eigen werk niet volgens planning afkrijgt
Slecht humeur omdat je je er ingeluisd voelt
Irritatie omdat je jezelf een zwakkeling vindt

Sfeer:
Of je wilt of niet, te weinig ‘nee’ zeggen heeft invloed op de relaties op je werk
En het begrip dat het thuisfront heeft voor jouw situatie houdt een keer op

Gemiste kansen:
Gemiste kansen zijn vaak situatiegebonden, alleen jij kunt dit rijtje invullen

Stap 3: Gebruik de juiste woorden

‘Nee zeggen’ betekent niet dat je ook persé het woord NEE moet gebruiken.

Het woord ‘Nee’ roep vaak negatieve reacties op zoals teleurstelling, ongeloof of angst (wie kan ik het dan vragen?).

Er zijn allerlei manieren om het woord Nee te omzeilen of om de negatieve lading ervan af te halen.

Begin met het woord ‘Ja’:

• Ja, ik snap je vraag, ik kan er geen antwoord op geven
• Ja, daar weet ik wel iets van, maar het valt niet onder mijn verantwoordelijkheid en ik kan er geen tijd voor maken
• Ja, daar kan ik wel iets over zeggen, op dit moment heb ik daar geen tijd voor, kan ik je [datum] terugbellen?

Laat merken dat de vraag je overvalt:

• Hier had ik niet op gerekend, ik bel je zo terug
• Je overvalt me hier mee, ik denk hier graag nog even over na
• Goh, dat kan ik nu nog niet zeggen. Kan ik daar later nog over terugbellen?
• Het komt nu niet uit, kan ik je daar straks/morgen/volgende week over spreken?

‘En’ in plaats van ‘maar’

Het helpt ook wanneer je het woord ‘en’ gebruikt in plaats van ‘maar’ en wel om de reden dat ‘en’ verbindt en ‘maar’ afstand schept. Wanneer je bang bent iemand te kwetsen door ‘nee’ te zeggen, probeer het dan maar eens met de volgende zinnen waarin je ‘nee’ zegt en toch de vraag van de ander hoort en respecteert.

• Ik hoor wat je zegt, en ‘nee’
• Ik waardeer je vraag, en ‘nee’
• Dank dat je me dat vertelt, en ‘nee’
• Dank je voor het vragen, en ‘nee’
• Ik heb nu geen passend antwoord en totdat ik het helder heb, ‘nee’

Wees duidelijk

Bedenk ook dat je over het algemeen meer gewaardeerd wordt om je duidelijkheid dan om vaagheid. Wanneer je ‘nee’ zegt tegen een ander weet hij gelijk waar hij aan toe is en kan hij iemand anders vragen of met een ander voorstel komen. Het is misschien even door de zure appel heen bijten, maar de teleurstelling bij de ander duurt maar kort, helemaal vergeleken bij wat het jou oplevert!

Bonus: Bepaal waar je écht mee bezig wilt zijn

Hieronder vind je een beslissingsschema.

Vul dit in en je krijgt meteen duidelijk waar je écht mee bezig wilt zijn en waar je ‘nee’ tegen zou moeten zeggen.

Analyseer het resultaat

Wanneer de vakken I en IV overeenstemmen met jouw wens is dit prima.

Vooral de vakken II en III zijn van belang.
In vak II staan taken die je nu doet en die je niet of niet meer wilt doen. Hier kan je actie gaan ondernemen.
En je snapt het al, de actie is om op een bepaalde manier dit werk te gaan afstoten of omruilen tegen iets wat je wel graag doet.

In vak III vind je taken en werk wat je wel graag wilt doen, maar wat je nu niet doet.
Daar zijn verschillende redenen voor:

• Je komt er maar steeds niet aan toe
• Je vindt het niet leuk meer
• Het hoort (nog) niet tot je takenpakket

Oefenen!

Oefen met de taken die in vak II staan. Zeg iedere dag ‘nee’ tegen iets waar je voordat je dit had ingevuld ‘ja’ tegen zei, ook al kwam het je niet uit.

Maak er nieuw gedrag van.

Denk aan hoeveel het je gaat opleveren.

Succes! En ik hoor graag hoe het gegaan is.
Siok